Blog

Refluks żołądkowo-przełykowy to cofanie się treści żołądkowej (kwasu, enzymów trawiennych, czasem żółci) do przełyku. Prowadzi to do zapalenia błony śluzowej przełyku i wystąpienia objawów klinicznych.

U ras brachycefalicznych obserwuje się często współistnienie zaburzeń górnych dróg oddechowych (tzw. zespół obturacyjny dróg oddechowych ras brachycefalicznych, BOAS), co może predysponować do refluksu poprzez mechanizmy fizjologiczne i anatomiczne.

Przyczyny refluksu u psów:

• Niedostateczne działanie dolnego zwieracza przełyku (u zdrowych psów zwieracz ten zapobiega cofaniu się treści żołądkowej)
• Obecność przepukliny rozworu przełykowego (w takim przypadku część żołądka może przemieszczać się do klatki piersiowej)
• Ujemne ciśnienie wewnątrzklatkowe związane z wysiłkiem oddechowym (u zwierząt z BOAS konieczność wytwarzania większego podciśnienia przy wdechu może „zasysać” żołądek w kierunku klatki piersiowej, co sprzyja cofnięciu się treści)
• Zaburzenia motoryki przełyku i opóźniony pasaż (u ras brachycefalicznych często opisuje się nieprawidłową motorykę przełyku, dłuższy czas tranzytu przełykowego czy nadmiar powietrza w przełyku)
• Predyspozycje anatomiczne towarzyszące BOAS ( często występuje przerośnięty podniebienie miękkie, zwężone nozdrza, zapadanie struktur krtaniowych i inne zmiany, które mogą modyfikować anatomie górnego odcinka przewodu pokarmowego i oddziaływać na mechanikę refluksu)
• Otyłość (zwiększone ciśnienie śródbrzuszne)
• Ciąża lub stan pooperacyjny (zmiany w ciśnieniu, pozycjonowanie)

Objawy kliniczne refluksu u psów:

• Regurgitacja (pasywne cofanie się treści z przełyku do jamy ustnej, bez wysiłku wymiotnego)
• Wymioty (w bardziej zaawansowanych przypadkach lub przy współistniejących chorobach żołądka)
• Oblizywanie pyszczka, ślinotok
• Próby przełykania
• Odruch wymiotny, odbijanie, odgłosy przełykania
• Zmieniony apetyt, niechęć do jedzenia (szczególnie pokarmów suchych)
• Kaszel, chrząkanie

Diagnostyka refluksu u psów wymaga kilku narzędzi, zwłaszcza w przypadku ras brachycefalicznych:

• Wywiad i badanie kliniczne, ocena objawów (regurgitacja, wymioty, objawy oddechowe), stan odżywienia, badanie jamy ustnej, gardła, osłuchiwanie, ocena budowy nosa i gardła (uwzględniając BOAS)
• Badania laboratoryjne - morfologia, biochemia krwi, badanie ogólne moczu, aby ocenić stan ogólny i wykluczyć inne choroby przewodu pokarmowego
• Obrazowanie radiologiczne / kontrastowe - zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej i jamy brzusznej
• Endoskopia przełyku i żołądka, pozwala ocenić zmiany zapalne błony śluzowej przełyku (owrzodzenia, zwężenia), stwierdzić ewentualne śluzówki ze zmianami i pobrać biopsje

U psów brachycefalicznych dodatkowo wykonuje się ocenę dróg oddechowych (np. endoskopia donosowo-gardłowa, badania obrazowe) przed planowanym leczeniem chirurgicznym, by skorygować czynniki predysponujące do refluksu.

Leczenie refluksu u psów obejmuje strategie medyczne, dietetyczne i – w niektórych przypadkach – chirurgiczne. W przypadku ras brachycefalicznych często konieczne jest leczenie współistniejącego BOAS, by zmniejszyć mechaniczne czynniki sprzyjające refluksowi.

• modyfikację diety, podawanie mniejszych, częstszych posiłków (np. 2–3 razy dziennie zamiast jednej dużej dawki), pokarmy łatwostrawne, o umiarkowanym lub zmniejszonym poziomie tłuszczu (tłuszcz opóźnia opróżnianie żołądka)
• unikanie pokarmów wzdymających lub trudnych do strawienia
• wysoka pozycja karmienia (miska unoszona) lub utrzymywanie psa w pozycji stojącej przez pewien czas po posiłku
• kontrola masy ciała
• unikanie intensywnego wysiłku bezpośrednio po karmieniu, zmiany gwałtowne pozycji, leżenia zaraz po jedzeniu
• w leczeniu refluksu u psów stosuje się leki hamujące wydzielanie kwasu, środki osłaniające błonę śluzową przełyku i prokinetyki, terapia dobierana jest indywidualnie, w zależności od stopnia zaawansowania
• inhibitory pompy protonowej - zmniejszają sekrecję kwasu żołądkowego, co sprzyja gojeniu się błony śluzowej przełyku
• sucralfat (w osłonie błony śluzowej), tworzy warstwę ochronną na śluzówce przełyku i może wspierać gojenie zmian zapalnych